2008’den 2032’ye Türkiye’nin Avrupa Şampiyonası adaylık macerası

Hüseyin Özkök-AJANSSPOR
İtalya ile birlikte 2032 Avrupa Şampiyonası için yaptığı adaylık başvurusu sonrası turnuvanın konut sahipliği UEFA İcra Şurası onayıyla yarın katılaşacak olan Türkiye’nin adaylık macerası nihayet memnun sonla noktalanacak. 2008’den bu yana 5 turnuvaya 6 adaylık başvurusu yapan Türkiye, yedinci teşebbüsü sonrasında büyük bir turnuva düzenleme maksadına nihayet ulaşacak.
İlk müracaat 2008’de yapıldı
Türkiye bir Avrupa Şampiyonası için birinci başvurusunu 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası (EURO 2008) mesken sahipliği için Yunanistan ile birlikte yaptı. Bu adaylığın yanı sıra Avusturya-İsviçre, Bosna Hersek-Hırvatistan, Danimarka-Finlandiya-Norveç-İsveç ve İskoçya-İrlanda ortak adaylık başvurusu yaparlarken, Macaristan ile Rusya ise tek başlarına aday oldular.

Yedi adaylık belgesi için yapılan tanıtımların akabinde Rusya, Macaristan ve Bosna Hersek-Hırvatistan iştiraki ön elemeyi geçemeyince birinci tıp oylamaya dahil edilmediler. Yapılan birinci çeşit oylama sonunda ise Kuzey ittifakı (Danimarka-Finlandiya- İsveç-Norveç) ile İskoçya-İrlanda Cumhuriyeti iştirakindeki müracaatlar elendi. Finale Türkiye-Yunanistan iştiraki ile Avusturya-İsviçre iştiraki finale kaldı. Finalde EURO 2008 tertibi Avusturya-İsviçre iştirakine verildi. Türk Ulusal Ekibi o şampiyonada yarı final oynadı.
2012’de birinci tek başına adaylık
Türkiye, 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası’na (EURO 2012) mesken sahipliği yapmak için tek başına aday oldu. Turnuvaya ayrıyeten Yunanistan, İtalya, Polonya-Ukrayna ve Macaristan-Hırvatistan iştirakleri da adaylık başvurusu yaptılar. Ön eleme oylamasında Türkiye ve Yunanistan elenirken, final oylamasında Polonya-Ukrayna iştiraki EURO 2012 tertibini kazandı.
2016’da Platini etkisi
24 kadronun yer alacağı birinci Avrupa Şampiyonası olan EURO 2016’ya mesken sahipliği yapmak üzere beş ülkeyi temsil eden dört müracaat yapıldı. Türkiye Futbol Federasyonunun Şubat 2009’da resmi müracaatta bulunduğu turnuvayı düzenlemek için Türkiye, İtalya ve Fransa tek başına aday olurken Norveç ile İsveç ortak adaylık müracaatında bulundu. İsveç ve Norveç hükümetlerinin tertibe finansal dayanak sağlamayacaklarını bildirmesinin akabinde İsveç-Norveç iştiraki adaylıktan çekildiğini açıkladı. Cenevre’de yapılan UEFA İcra Konseyi toplantısında birinci tıp oylamada İtalya elenirken, Türkiye ve Fransa finale kaldılar. Finalde 7-7 beraberliğin ortaya çıkmasıyla UEFA’nın o devirdeki Lideri Michel Platini altın oyunu ülkesi Fransa’dan yana kullanmasıyla oylama 8-7 Fransa lehine sonuçlandı ve Türkiye turnuvayı 1 oyla kaybetti.

2020’yi iki kere reddettik
Türkiye’nin 2016’da UEFA Lideri Fransız Michel Platini’nin oyuyla turnuva tertibini Fransa’ya kaptırması sonrası Platini öteki aday olmaması nedeniyle EURO 2020’yi direkt Türkiye’ye verme önerisi yapmış bu teklif Avrupa’da kabul görmüştü. Lakin tıpkı yıl yapılacak 2020 Olimpiyat Oyunları’na da talip olan Türkiye, Platini’nin “ya Euro 2020 ya da Olimpiyat, birebir yıl 2 büyük tertip birebir kentte olmaz” resti ile karşı karşıya kaldı. Türkiye, Japonya ile yarışacağı olimpiyat adaylık başvurusunu tercih ederek rakibi olmadan tek aday olacağı avucunun içindeki EURO 2020’den vazgeçmiş oldu. Bunun üzerine Michel Platini diğer adaylık başvurusu olmaması nedeniyle yeni bir teklif ortaya atarak Avrupa Şampiyonası’nın 60’ıncı yıldönümü nedeniyle şampiyonanın formatını değiştirerek Avrupa’da 13 ülkede birden yapılmasını teklif etti. (Daha sonra 12 ülkeye indi) UEFA Lideri bu kez 3 küme maçı 1 son 16 maçı ile yarı final ve final paketinin Türkiye’ye verilmesi konusunda idaresi ikna etti. Lakin Yıldırım Demirören’in başkanlığını yaptığı o devirdeki TFF bir müddet sonra anlaşılamayan bir nedenle 7 garanti maç içeren sapasağlam adaylığı “2024’e talip olacağız” açıklamasıyla geri çekti ve 2020’yi ikinci sefer elinin karşıtıyla itmiş oldu.
2024’de Almanya etkisi
EURO 2024’e tek başımıza başvuracağız, Türkiye tek başına tertip yapacak güce sahiptir” diyerek anlaşılmaz garip bir tavır sergileyen TFF, garanti 2020 adaylığını elinin karşıtıyla iterken 2024 sürecinde karşısına rakip olarak tertip yeteneği her vakit çok uygun ve ekonomik gücü çok yüksek Almanya çıktı. Meğer Türkiye 2020’yi alsa bile 2024 için tek başına adaylık başvurusu yapabilecekti, zira Almanya da 2020’yi organize eden ülkelerden biriydi. Hatta Türkiye çekilince birinci evvel 2020’de yer almayan ve 2024’e aday olmayı düşünen İngiltere, yarı finaller ve final paketleri dahil 7 maçlık paketi Türkiye’nin yerine alarak turnuvaya dahil oldu ve Almanya’yı desteklemek üzere 2024 adaylığından vazgeçti. Türkiye ile Almanya ortasındaki yarışta ise kazanan 12-4’lük oylama sonucu ile Almanya oldu. Meğer Türkiye 2016 yarışında 8 oya sahipti ve kaybedilen 4 oyun nedeninin TFF’nin futbola tartı veren bir tanıtım yerine turistik yerlerin ve Nusret’in tanıtımı üzere bir tanıtım yapması olduğu söylendi.
2028 ve 2032 adaylığına birlikte müracaat yaptık
2024 ile birlikte 6 Avrupa Şampiyonası adaylık denemesi hüsranla sonuçlanan TFF, UEFA tarafından birebir süreçte verileceği açıklanan 2028 ve 2032 turnuvalarının ikisine birden aday olduğunu açıkladı. 2028’de rakibimiz Birleşik Krallık ve İrlanda Cumhuriyeti’nden oluşan 5 ülkeli ortak adaylık, 2032’de ise İtalya idi. Lakin İtalya’dan TFF’ye gelen 2032’yi ortak düzenleme teklifi üzerine Türkiye 2028 adaylığından vazgeçti ve böylelikle her iki şampiyona için geriye birer adaylık başvurusu kalınca mesken sahipleri de UEFA İcra Heyeti kesin kararını vermeden ortaya çıkmış oldu ve iş yalnızca formaliteye kaldı.